- 0 536 203 46 30
- info@drpinarozer.com
- Kızılırmak mah. 1443 cad. 1071 Usta Plaza B blok kat:6 no:25/52 06530 Çankaya/Ankara
Menu
Ambliyopi halk arasında göz tembelliği olarak da bilinen, bir ya da iki gözün az görme durumudur. Göz küresinde ya da görme yollarında bir sorun olmamasına rağmen görme keskinliğinin az olması söz konusudur.
Toplumda %2-3 gibi oldukça yüksek bir sıklıkla görülür, çocuklarda rutin göz poliklinik pratiğimizde çokça karşılaştığımız bir durumdur.
Ancak göz muayenesi ile tespit edilebildiğinden ve erken teşhis edilmesi durumunda geri dönüşümlü-yani iyileşebilir bir durum olmasından dolayı çok önemli bir toplum sağlığı sorunudur.
En sık sebepleri yüksek kırma kusuru (yüksek gözlük numaraları-özellikle yüksek hipermetropi ve astigmatizma) veya iki gözde gözlük numaraları arasında farklılık olmasıdır. Bu durumda numarası yüksek olan göz, görme merkezleri tarafından ihmal edilerek tembellik gelişimi görülür.
Şaşılık (gözde kayma) durumundan da kayan gözden alınan görsel ileti görme merkezini etkin şekilde uyaramadığından ihmal edilir ve kayan gözde tembellik gelişir.
Doğuştan katarakt (konjenital katarakt) ve göz kapağı düşüklüğü (pitozis) diğer göz tembelliği nedenleridir. Bu durumlarda deprivasyon (göze giren ışıkta azalma) nedeni ile tembellik gelişimi söz konusudur
Göz tembelliği tek taraflı olduğunda çoğunlukla bir bulgu vermez ve muayenede tesadüfi saptanır. Sağlam olan göz tüm görme işlevini üstlendiğinden çocuk görme sıkıntısı çekmeyecek ve göz taraması yapılmaz ise ömür boyu tembelliği fark etmeyecektir (bu noktada göz taramasının önemi ortaya çıkmaktadır). Nadiren bazı hastalarda tembel olan gözü kapatma isteği, sık göz kırpma, sağlam göze doğru başı çevirerek bakma gibi durumlar da görülebilir.
Bir göz bozukluğu varlığında; çocuklarda el-göz koordinasyonunda bozukluk, dikkat eksikliği-oyuncak ve yazılara ilgisizlik, okulda yazı bozukluğu-sıra atlama ya da okurken güçlükler görülebilmektedir. Bu göz bozukluğu durumlarına göz tembelliğinin eşlik edip etmediği mutlaka araştırılmalıdır.
Göz tembelliğinin tedavisi öncelikle kırma kusuru, şaşılık ya da göz kapağı düşüklüğü gibi az görme nedeni olabilecek durumun düzeltilmesi ile başlar. Ardından, sağlam gözün kapama pedi yardımı ile kapatılması ve tüm görsel uyaranın tembel göze verilmesi- yani kapama tedavisi başlanır. Göz tembelliği tedavisi için tanımlanmış özel bir cerrahi yöntem ya da onam almış bir ilaç henüz yoktur.
Göz tembelliğinin hafif ya da ileri olma durumuna göre göz hekimince ayarlanan kapama şeması dahilinde sağlam göz kapatılır ve tembel gözde günde birkaç saat özellikle yakın detaylı görsel uyarana maruz bırakılır (boya yapma, bulmaca çözme,kontrollü şekilde tablet oyunları oynama)
Kapama tedavisi çocuğun uyanık olduğu saatlerde ve bir ebeveyn eşliğinde yapılır. Çocuk kapama pedlerine uyum sağlayamaz ise LED ekranlı özel kapama gözlükleri de bu amaca yönelik piyasaya sunulmuştur.
Kapama yapamayan çocuklarda, sağlam göze göz bebeğini genişleten damlalar damlatılarak bulanıklaştırma yöntemi de uygulanabilir, ancak bu yöntem uzun süreli tercih edilmez.
Göz tembelliği tedavisinde tedavinin erken başlaması ve kritik dönemin aşılmaması tam başarı için en önemli unsurlardır.
Nöroplastisite olarak isimlendirilen, sinir sisteminin uyarılabilir ve rehabilite edilebilir dönemi göz kapama tedavisinde kritik dönemi oluşturur. Bu dönemde sınır yaş 10-12 yaştır. Yani kapama tedavisinin erken başlanması, yeterli ve etkin yapılması durumunda tembellik büyük oranda geri dönebilir ancak 12 yaş itibari ile kapama tedavisine görsel iyileşme yanıtı azdır. Bu kritik dönem bu nedenle önemlidir.
Derinlik algısı ve üç boyutlu görme ancak iki gözün eşit kullanılması durumunda gelişir.
Ayrıca yaşam kalitesi ve ileri meslek hayatlarında meslek seçimleri, ehliyet / lisans alma durumları etkilenebilir çünkü göz tembelliği yasal körlük (20/200 seviyesi altında görme) oluşturabilir.
Göz tembelliğinde tanı ve tedavide en önemli hususlar nelerdir?
1979 yılında Çorum’da doğdum. İlk-orta ve lise eğitimimi Çorum’da tamamladım. 1997 yılında Çorum Anadolu Lisesi’nden mezun olarak Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni (İngilizce) kazandım. 2003 yılında tıp fakültesi eğitimimi tamamladım ve Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi Göz Kliniği’nde ihtisasa başladım. devamı
0546 619 05 59
Nur KARAKAŞ
0505 346 26 84